Zasiedzenie nieruchomości to instytucja prawa cywilnego, która pozwala osobie faktycznie władającej cudzą nieruchomością przez określony czas nabyć do niej prawo własności. Warunkiem jest posiadanie samoistne i nieprzerwane przez 20 lub 30 lat – w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza.
Zasiedzenie może dotyczyć zarówno nieruchomości gruntowej, jak i budynkowej. To rozwiązanie szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy nieruchomość była przez lata użytkowana bez formalnych podstaw prawnych (np. nieuregulowanego spadku, nieistniejącej umowy).
Kiedy można mówić o zasiedzeniu nieruchomości?
Aby doszło do zasiedzenia, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
- Posiadanie samoistne – posiadacz zachowuje się jak właściciel (np. ogrodził działkę, płaci podatki, remontuje dom).
- Nieprzerwane władanie nieruchomością – użytkowanie musi być ciągłe, bez przerw.
- Upływ odpowiedniego czasu:
- 20 lat – jeśli posiadacz działał w dobrej wierze, sąd uzna, że miał podstawy, by sądzić, że jest właścicielem.
- 30 lat – gdy posiadacz działał w złej wierze, czyli wiedział, że nieruchomość należy do kogoś innego.
Zasiedzenie następuje z mocy prawa, ale jego stwierdzenie wymaga postanowienia sądu.
>Sprawdź również naszą pomoc prawną przy zasiedzeniu
>Zobacz informacje w serwisie rządowym
Jak przebiega postępowanie o zasiedzenie?
Aby formalnie potwierdzić zasiedzenie, należy złożyć wniosek do sądu rejonowego właściwego dla położenia nieruchomości. Wniosek powinien zawierać:
- dane wnioskodawcy,
- oznaczenie nieruchomości (numer działki, księga wieczysta),
- opis posiadania (jak długo, w jaki sposób),
- wskazanie świadków i dowodów (np. rachunki, zeznania sąsiadów, mapy).
Postępowanie kończy się postanowieniem sądu stwierdzającym nabycie własności przez zasiedzenie. To podstawa do wpisania nowego właściciela w księdze wieczystej.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Tak, ale tylko w wyjątkowych przypadkach – np. gdy Skarb Państwa nie korzystał z nieruchomości i nie podejmował żadnych działań.
Tak, ale musi dojść do wyłącznego posiadania jednej osoby z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli.
Dowody materialne pomagają, ale duże znaczenie mają także zeznania świadków i inne okoliczności.
Tak – m.in. poprzez skuteczne wezwanie do opuszczenia nieruchomości, pozew o wydanie gruntu lub zawarcie umowy z posiadaczem.
Nie – zasiedzenie to osobiste uprawnienie posiadacza. Ale czas posiadania może się sumować (np. z rodzicem).
Słowniczek pojęć
Zasiedzenie nieruchomości – nabycie prawa własności przez długotrwałe, samoistne posiadanie.
Posiadanie samoistne – zachowywanie się jak właściciel mimo braku formalnego prawa.
Dobra/zła wiara – przekonanie, że przysługuje prawo własności (lub jego brak).
Postanowienie sądu – orzeczenie niezbędne do wpisu prawa własności w księdze wieczystej.
Księga wieczysta – publiczny rejestr ujawniający stan prawny nieruchomości.
