Umowa o dzieło a ZUS – podstawowe informacje
Umowa o dzieło to jedna z najczęściej stosowanych form zatrudnienia przy realizacji konkretnego rezultatu – tzw. „dzieła”. Cechuje ją brak podporządkowania pracodawcy oraz rozliczenie za efekt końcowy, nie za proces pracy.
Co istotne, w większości przypadków umowa o dzieło nie podlega składkom ZUS, co czyni ją atrakcyjną formą współpracy. Jednak są wyjątki, w których obowiązek składkowy powstaje.
Kiedy umowa o dzieło podlega ZUS?
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, umowa o dzieło nie powoduje obowiązku opłacania składek ZUS, jeśli zawierana jest z osobą niebędącą pracownikiem i nie wykonuje ona pracy na rzecz swojego pracodawcy.
Przykłady, kiedy składki ZUS się pojawiają:
- umowa o dzieło zawarta z własnym pracodawcą,
- umowa o dzieło wykonywana na rzecz pracodawcy, mimo zawarcia jej z innym podmiotem,
- w niektórych przypadkach, gdy dzieło zawarte jest z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, a zakres dzieła pokrywa się z profilem tej działalności.
Od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono obowiązek zgłaszania każdej umowy o dzieło do ZUS, nawet jeśli nie podlega ona oskładkowaniu – wyłącznie w celach ewidencyjnych.
Zobacz naszą ofertę doradztwa prawnego w sprawach ZUS:
https://matysiakkancelaria.pl
Umowa o dzieło a kontrola ZUS – co sprawdza urząd?
ZUS może zakwestionować umowę o dzieło, jeśli uzna, że w rzeczywistości była to umowa zlecenia (podlegająca składkom) lub inna forma zatrudnienia. Kontrole obejmują m.in.:
- treść umowy i faktyczny sposób jej wykonywania,
- zakres obowiązków,
- stopień podporządkowania zleceniodawcy,
- powtarzalność zleceń.
W przypadku uznania, że umowa została zawarta pozornie, ZUS może zażądać zapłaty składek za cały okres jej trwania – z odsetkami i ewentualną karą.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Tak – od 2021 roku każda umowa o dzieło musi być zgłoszona przez płatnika.
Zwykle nie – chyba że dzieło zawarte jest z własnym pracodawcą lub wykonywane na jego rzecz.
Nie – obowiązek zgłoszenia ciąży na podmiocie zatrudniającym (zleceniodawcy).
Tak – jeśli uzna, że miała ona cechy umowy zlecenia.
Nie – brak składek ZUS oznacza, że okresy te nie liczą się do stażu emerytalnego.
Słowniczek pojęć
Umowa o dzieło a ZUS – relacja pomiędzy umową rezultatu a obowiązkiem ubezpieczeniowym.
ZUS – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, instytucja odpowiedzialna za pobór składek i wypłatę świadczeń.
Płatnik składek – osoba lub podmiot zobowiązany do zgłoszenia i opłacenia składek ubezpieczeniowych.
Oskładkowanie – obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Kontrola ZUS – procedura sprawdzająca prawidłowość zatrudnienia i odprowadzania składek.
