Wieczyste użytkowanie gruntu – definicja i podstawy prawne
Wieczyste użytkowanie gruntu to szczególna forma korzystania z nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Choć użytkownik wieczysty nie jest właścicielem gruntu, może korzystać z niego niemal tak samo, jak właściciel – w zamian za coroczną opłatę i na określony czas, zwykle 99 lat.
Instytucja ta została uregulowana w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Wieczyste użytkowanie dotyczy głównie gruntów oddanych pod zabudowę mieszkaniową, usługową lub przemysłową.
Jak nabyć prawo wieczystego użytkowania gruntu?
Wieczyste użytkowanie powstaje najczęściej w wyniku przekształcenia umowy zawartej ze Skarbem Państwa lub gminą. Prawo to może być ustanowione w drodze przetargu, a także w wyniku przekształcenia prawa własności lokalu w spółdzielczym budynku w użytkowanie wieczyste działki, na której lokal się znajduje.
Użytkownik wieczysty ma prawo do:
- zabudowy gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem,
- sprzedaży swojego prawa,
- dziedziczenia i przekazania go w darowiźnie,
- użytkowania budynku na gruncie przez cały okres użytkowania.
Opłaty i obowiązki związane z użytkowaniem wieczystym
Użytkownicy wieczyści są zobowiązani do uiszczania corocznych opłat z tytułu użytkowania. Wysokość opłaty zależy od przeznaczenia gruntu i wartości nieruchomości. W niektórych przypadkach możliwe jest uzyskanie bonifikaty – np. przy gruntach zabudowanych na cele mieszkaniowe.
Każda zmiana wartości nieruchomości może skutkować aktualizacją opłaty – użytkownik ma prawo ją zakwestionować przed samorządowym kolegium odwoławczym lub sądem.
Dowiedz się więcej o opłatach:
Przekształcenie wieczystego użytkowania we własność
Od 1 stycznia 2019 r. grunty zabudowane na cele mieszkaniowe przekształcane są z mocy prawa we własność. Dotyczy to m.in. budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych. Właściciele otrzymują zaświadczenie o przekształceniu, a w zamian zobowiązani są do wnoszenia przez 20 lat tzw. opłaty przekształceniowej (chyba że uzyskają bonifikatę).
W przypadku gruntów wykorzystywanych na inne cele niż mieszkaniowe – np. usługowe lub przemysłowe – możliwość przekształcenia zależy od indywidualnych okoliczności i decyzji właściciela gruntu (gminy lub Skarbu Państwa).
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Nie – użytkownik nie ma prawa własności, ale może korzystać z gruntu prawie jak właściciel.
Zwykle 99 lat, z możliwością przedłużenia.
Tak, można sprzedać, darować lub odziedziczyć to prawo.
Tak, użytkownik może złożyć stosowne oświadczenie, ale rezygnacja nie zwalnia z obowiązku uregulowania zaległych opłat.
Automatycznie przy gruntach mieszkaniowych po 1 stycznia 2019 r., w pozostałych przypadkach – na wniosek i zgodnie z przepisami.
Słowniczek pojęć
Wieczyste użytkowanie gruntu – forma ograniczonego prawa rzeczowego pozwalającego na korzystanie z gruntu Skarbu Państwa lub gminy.
Użytkownik wieczysty – osoba fizyczna lub prawna posiadająca prawo do korzystania z gruntu przez określony czas.
Opłata roczna – coroczna należność na rzecz właściciela gruntu.
Przekształcenie we własność – zmiana formy korzystania z gruntu na pełne prawo własności.
Bonifikata – zniżka przy przekształceniu lub opłatach rocznych przysługująca m.in. osobom fizycznym.
